W 2024 roku Katowice są Europejskim Miastem Nauki. 24 stycznia br. właśnie w Katowicach, w obecności Ministra Nauki oraz Prezydenta Miasta Katowice podpisano list intencyjny w sprawie powołania „Programu naukowego dla Śląska”. Sygnatariuszami listu są uczelnie wchodzące w skład Konsorcjum Akademickiego „Katowice-Miasto Nauki” oraz Centrum Łukasiewicz.
– Dzisiejsze podpisanie listu intencyjnego w sprawie powołania „Programu naukowego dla Śląska” to kolejny element zacieśniania współpracy pomiędzy katowickimi uczelniami wyższymi. Ta współpraca została zainicjowana staraniami o tytuł Europejskiego Miasta Nauki, którym Katowice są w 2024 r., i powołaniem Konsorcjum Akademickiego. Ta współpraca to realne korzyści dla mieszkańców naszego miasta, którzy mogą wręcz dotykać nauki podczas wydarzeń w ramach 50 tygodni tematycznych EMN Katowice 2024, ale też uczestniczyć w licznych warsztatach i dyskusjach, które odbywają się w Kato Science Corner – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – Jestem przekonany, że realizacja programu przez tak doświadczonego operatora jak Centrum Łukasiewicz przyczyni się do pełnego wykorzystania potencjału śląskich uczelni, do procesów transformacji regionu poprzez działania naukowe, ukierunkowane na rozwiązanie najistotniejszych wyzwań transformacji energetycznej, gospodarczej, środowiskowej i społecznej – dodaje prezydent.
Nowatorskie rozwiązanie
„Program naukowy dla Śląska” będzie wieloletnim projektem współpracy pomiędzy śląskimi uczelniami. Ma on na celu w szczególności wsparcie uczestniczących w nim podmiotów szkolnictwa wyższego w doskonałości naukowej, poprzez ustanowienie ram i mechanizmów dla jeszcze lepszego i efektywniejszego finansowania prowadzonych przez nie badań naukowych oraz rozwojowych. Program ma służyć realizacji przez partnerów ich ustawowych oraz statutowych wartości, zadań i celów, w tym celów publicznych. Ma być w szczególności poświęcony problemom transformacji regionu Śląska.
– Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024 to ogromne przedsięwzięcie. To znakomita platforma do pokazywania osiągnięć naukowych tutejszego środowiska naukowego, nie tylko w Polsce, ale również w Europie i Świecie. Bardzo dziękuję Panu Prezydentowi za wsparcie dla tej idei, bo nie mogłaby ona zaistnieć bez wsparcia lokalnego samorządu – mówi Dariusz Wieczorek, Minister Nauki.
– Dzisiejsze podpisanie listu intencyjnego to wydarzenie otwierające drogę do stworzenia unikalnej formy dofinansowania badań naukowych na potrzeby regionu. Program badań regionalnych pozwoli uzupełnić środki finansowe na naukę o środki regionalne, środki europejskie czy środki prywatne. Podejmujemy próbę zbudowania modelu finansowania badań naukowych na potrzeby kluczowych problemów regionu – powiedział Ryszard Koziołek, rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Dzisiejsze podpisanie listu intencyjnego w sprawie powołania Programu oznacza jego realizację z wykorzystaniem dotychczasowego doświadczenia i wiedzy Sieci Badawczej Łukasiewicz oraz Centrum Łukasiewicz, które ma zostać operatorem Programu. – Bardzo dziękuję za zaufanie ze strony śląskich uczelni, samorządu Katowic oraz ministerstwa. To dla nas ogromna szansa, by pokazać, że potrafimy zaplanować, zbudować i skutecznie zrealizować program w określonym regionie. Jestem przekonany, że dzięki temu wypracujemy wzorce, z których Ministerstwo Nauki będzie mogło korzystać przy realizacji podobnych projektów w innych regionach – powiedział Andrzej Dybczyński, prezes Centrum Łukasiewicz.
Katowice są pierwszym miastem Europy Środkowo-Wschodniej, który otrzymał tytuł Europejskiego Miasta Nauki. Wcześniej miano to nosiły m.in.: Barcelona, Monachium, Manchester czy Kopenhaga. Decyzja o przyznaniu Katowicom tytułu Europejskiego Miasta Nauki zapadła pod koniec 2021 r. W dniu 22 grudnia 2021 r. podpisana została umowa Konsorcjum Akademickiego „Katowice-Miasto Nauki”, której sygnatariuszami są: Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach, Politechnika Śląska, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Uniwersytet Śląski w Katowicach jako Lider Konsorcjum oraz Miasto Katowice – Strategiczny Partner Konsorcjum.
Wspólne działania
Jednym z pierwszych wydarzeń zorganizowanych wspólnie przez Konsorcjum Akademickie oraz miasto Katowice była Międzyuczelniana Inauguracja Roku Akademickiego 2022/2023, która odbyła się 30 września 2022 w siedzibie NOSPR. Wydarzenie okazało się dużym sukcesem, dlatego również w 2023 r. odbyła się kolejna Międzyuczelniana Inauguracja Roku Akademickiego, a sama ceremonia została poprzedzona uroczystym przemarszem orszaków rektorskich ulicami miasta.
14 września 2023 r. u zbiegu ulic Pocztowej i Młyńskiej, bezpośrednio przy katowickim rynku, została oficjalnie otwarta przestrzeń Kato Science Corner, służąca rozpowszechnianiu idei Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024. Przestrzeń jest miejscem organizacji spotkań, prelekcji, warsztatów, jak również briefingów miejskich oraz działania MetroLabu GZM. Do tej pory w blisko 200 wydarzeniach organizowanych w Kato Science Corner wzięło udział prawie 3 tys. osób. Opiekę merytoryczną nad programem KSC od 16 października sprawuje Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach.
9 grudnia 2023 r. w katowickim Spodku odbyła się inauguracja obchodów Europejskiego Miasta Nauki Katowice 2024. Podczas widowiska naukowo-muzycznego KATOPOLIS został przedstawiony program 50 tygodni. Twórcami widowiska byli m.in. Miuosh, Jan P. Matuszyński, Zbigniew Rokita, Mateusz Znaniecki. Wystąpili artyści polskiej sceny muzycznej (m.in. Natalia Szroeder, Natalia Grosiak, Mela Koteluk, Piotr Rogucki, Igo, Krzysztof Zalewski), chóry uczelniane oraz aktorzy Teatru Śląskiego i Teatru Korez. Widowisko obejrzało na żywo ponad 6,5 tys. osób.
Opracowanie: Wydział Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta Katowice
