Ponad 2,1 tys. sztuk paneli fotowoltaicznych, ekologiczna elektrownia o mocy 1 MW oraz rekultywacja terenu, który dotychczas nie mógł być użytkowany – to założenia, które wypełniła farma fotowoltaiczna wybudowana na terenie Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w Katowicach. Korzyści dla środowiska są znaczne – program obsługujący farmę pokazuje, że jej dotychczasowe działanie jest dla środowiska równoznaczne z posadzeniem prawie 3 tys. drzew.
– W Katowicach realizujemy liczne działania na rzecz ekologii. Od tych skupionych wokół walki o czyste powietrze, poprzez działania związane z adaptacją do zmian klimatu po szeroko pojętą edukację. Nowością jest pierwsza miejska farma fotowoltaiczna zlokalizowana w miejscu, gdzie kiedyś składowane były odpady – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – Ta inwestycja pozwala nam działać na rzecz środowiska w kilku aspektach. Po pierwsze wytwarzamy energię w sposób. Poza tym projekt wpisuje się w ideę rekultywacji terenów zdegradowanych, ponieważ znajduje się na nieczynnym składowisku odpadów. Wykorzystujemy w ten sposób miejsce, które dotychczas było nieużywane, a my zmieniamy je w przydatną przestrzeń. Wytworzona przez farmę energia zasila znajdujący się w sąsiedztwie Zakład Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów, co przekłada się na niższe koszty jego funkcjonowania i mniejsze zużycie energii pochodzącej z tradycyjnych źródeł – dodaje prezydent.
Dzięki budowie farmy znajdujący w bezpośrednim sąsiedztwie Zakład Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów korzysta teraz z dodatkowego ekologicznego źródła energii. Produkowanie prądu przez farmę fotowoltaiczną przyczynia się do redukcji emisji CO2. Program, który monitoruje działania farmy pokazuje, jakie oszczędności dała ona środowisku. Produkowanie prądu za pomocą paneli fotowoltaicznych przyczyniło się do zmniejszenia emisji CO2 do atmosfery o prawie 100 000 kg od początku działania farmy. Program pozwala zobrazować poczynione w ten sposób korzyści dla środowiska wskazując, że korzyści z jej dotychczasowego działania jest równe posadzeniu prawie 3 tys. drzew.
Jak przekształcić energię słoneczną na prąd z paneli
W ramach projektu zamontowanych zostało 2160 sztuk paneli fotowoltaicznych. Posadowiono je na bloczkach betonowych. Wraz z infrastrukturą towarzyszącą zajmują powierzchnię 17,5 tys. m2 nieczynnej dotychczas hałdy. Moc instalacji to 1 MW. Oprócz samych paneli w ramach inwestycji zamontowano inwertery o mocy 90 kW, które przekształcają prąd stały, wyprodukowany przez panele, na zmienny, który później może popłynąć przez sieć i zasilać urządzenia elektryczne. Dodatkowo posadowiona została stacja transformatorowa nN/SN oraz zamontowano wewnętrzną instalację elektryczną. Obiekt został także ogrodzony.
Budową farmy fotowoltaicznej zajęła się firma Eko-Solar Sp. z o.o. z Namysłowa. Prace rozpoczęły się latem 2022 r. Ze względu na skalę to pierwsza taka inwestycja w Katowicach. Dotychczas powstawały jedynie niewielkie instalacje fotowoltaiczne, montowane najczęściej na dachach budynków. Wartość inwestycji zakończonej wiosną 2023 r. to nieco ponad 5,7 mln zł. Po podłączeniu farmy do sieci energetycznej oraz uregulowaniu wszelkich kwestii administracyjnych farma rozpoczęła działanie w listopadzie 2023 r.
Czysta energia zamiast śmieci
Miejsce, na którym powstała farma, zostało wybrane nieprzypadkowo – to teren zamkniętej i zrekultywowanej kwatery składowiska odpadów nieszkodliwych w Katowicach przy ul. Żwirowej. Po zamknięciu wysypiska nie można na jego terenie stawiać żadnych obiektów budowlanych przez 50 lat, chyba że uzyska się stosowne decyzje i dokumenty pozwalające na odstępstwo od tego wymogu. I właśnie taką ścieżkę wybrała spółka MPGK, której cały czas przyświecała idea wykorzystywania tego terenu na cele typu np. farma fotowoltaiczna.
– MPGK to nie tylko odbiór odpadów czy zimowe utrzymywanie dróg. W naszym DNA jest przede wszystkim dbałość o środowisko i tym projektem to właśnie podkreślamy. Dzięki inwestycji w panele fotowoltaiczne będziemy mogli korzystać z energii elektrycznej pozyskiwanej ze słońca. To kolejny ekologiczny projekt w naszej firmie, ale zyski idą dużo dalej. Przede wszystkim korzystanie z nowoczesnego źródła energii zmniejsza nasze przywiązanie do paliw kopalnych, co przyczynia się do mniejszego zanieczyszczania powietrza. Poza tym racjonalnie wykorzystujemy nieużytki, a to także ważny aspekt – mówi Andrzej Malara, prezes MPGK Katowice.
Miejsce, w którym znajduje się farma składa się z trzech kwater. Na pierwszej zamontowane zostały panele uruchamianej właśnie farmy. Druga jest w trakcie rekultywacji i docelowo na niej również powstanie farma fotowoltaiczna. Na trzeciej kwaterze, jeszcze maksymalnie przez 10 lat, będą gromadzone odpady. Planuje się, że w przyszłości również tam powstanie kolejna elektrownia słoneczna.
Opracowanie: Wydział Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta Katowice
