Katowice wprowadzają kolejne rozwiązania mające na celu poprawę poziomu poczucia bezpieczeństwa mieszkańców oraz osób odwiedzających stolicę województwa śląskiego. To oparta na czterech filarach strategia, która zakłada między innymi powstanie dodatkowych czasowych placówek dziennych straży miejskiej oraz zmianę systemu wsparcia osób w kryzysie bezdomności.
– Zapewnienie bezpieczeństwa mieszkankom i mieszkańcom Katowic jest naszym priorytetem. Dlatego opracowaliśmy rozwiązania oparte na czterech filarach, które mają sprawić, że poczucie bezpieczeństwa wzrośnie. Najważniejszą zmianą będzie uruchomienie dodatkowej, dziennej placówki poza dotychczasową siedzibą Straży Miejskiej, co pozwoli strażnikom być bardziej widocznymi i aktywnie reagować na oczekiwania lokalnych społeczności. Docelowo ma ona powstać na południu Katowic. Ponadto, w okresie wiosenno-letnim kierownictwo formacji zostanie zobligowane do utworzenia sezonowego posterunku w rejonie miejskich kąpielisk Morawa i Borki, gdzie – jak wykazały tegoroczne obserwacje – szczególnie intensywne działania prewencyjne są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego. Zmianie ulegnie system wsparcia osób w kryzysie bezdomności. Chcemy pomagać mądrze i mobilizować do działania, dlatego w przyszłym roku wprowadzimy zasadę, w myśl której aby skorzystać z ciepłego posiłku na koszt miasta trzeba będzie wcześniej uzyskać decyzję administracyjną. Jej wydanie będzie związane z przeprowadzeniem wywiadu środowiskowego, dzięki któremu lepiej poznamy sytuację osoby w potrzebie i będziemy mogli dobrać odpowiednie narzędzia, by jej pomóc. Planujemy także szkolenia dla mieszkańców, w trakcie których dowiedzą się oni na przykład tego w jaki sposób spakować plecak na wypadek ewakuacji. W ciągu najbliższych czterech lat zamierzamy na ochronę ludności przeznaczyć blisko 100 mln zł – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic.
Nowy dzienny komisariat Straży Miejskiej na południu Katowic
Katowicka Straż Miejska przejdzie reorganizację struktur, której celem jest zwiększenie liczby patroli obecnych na ulicach miasta oraz usprawnienie działań na rzecz bezpieczeństwa mieszkańców. Planowane jest zwiększenie liczby etatów o 10, co ma przełożyć się na większą liczbą patroli obecnych na ulicach Katowic. By podnieść jakość pracy strażników miejskich dodatek za pracę w terenie wzrośnie z 300 do 500 zł. Potencjał straży miejskiej został wzmocniony poprzez zakup dwóch nowych pojazdów służbowych, które trafiły do katowickich strażników w ciągu ostatnich dwóch lat.
Ponadto 1 października 2025 r. na wniosek Komendanta Miejskiego Policji w Katowicach, miasto zdecydowało o podwyższeniu kwoty za godzinę służby ponadnormatywnej z 45 na 80 zł za godzinę, dzięki czemu zoptymalizowano wydatkowanie środków, tak aby zwiększyć ilości służb ponadnormatywnych na ulicach miasta.
Pomagać mądrze – zmiany w systemie wsparcia osób w kryzysie bezdomności
Katowice jako stolica metropolii w sposób szczególny podchodzą do kwestii przeciwdziałania problemowi bezdomności. Wsparcie obejmuje m.in. szeroką ofertę pomocy usługowej, placówek wsparcia dziennego i całodobowego czy poradnictwo specjalistyczne. Oferta pomocowa dla osób bezdomnych jest stale rozwijana, a skala zjawiska monitorowana. W ramach tych obserwacji wypracowano rozwiązanie polegające na wydawaniu od stycznia 2026 r. osobom bezdomnym decyzji administracyjnych pozwalających na skorzystanie z gorącego posiłku w jadłodajni, z którą miasto Katowice zawrze umowę w tym zakresie. Ich wydanie poprzedzone będzie wywiadem z pracownikami Działu ds. Osób Bezdomnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach, specjalizującymi się w pracy z osobami w kryzysie bezdomności.
– Opisane rozwiązanie pozwoli tym samym lepiej rozeznać problemy osób bezdomnych, dopasować dostępną ofertę pomocy do ich faktycznych potrzeb i zarazem zmotywować je do kontaktu z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Katowicach oraz trwale rozwiązywać swoje problemy życiowe w celu osiągnięcia samodzielności – podkreśla Dagmara Brodowska z wydziału polityki społecznej.
Działanie jest podyktowane tym, że część osób bezdomnych korzystających ze wspomnianych posiłków to mieszkańcy innych gmin. Ośrodki Pomocy z tych gmin nie znają ich sytuacji i w efekcie nie mogą im trwale pomóc. Tym samym przeprowadzenie wywiadu w Katowicach i przekazanie do właściwego Ośrodka Pomocy Społecznej pozwoli skuteczniej pomagać także osobom bezdomnym będącym mieszkańcami innych gmin właśnie w ich miejscowościach.
– Wartość dodana tego rozwiązania związana jest również z pogłębieniem współpracy pracowników MOPS z pracownikami jadłodajni, w celu zapewnienia dowozu posiłków do osób niewychodzących z domu. Przyjęcie z kolei rozwiązania, że standardem jest wydawanie posiłków jedynie osobom trzeźwym wzmacnia poczucie bezpieczeństwa mieszkańców Katowic i ma mobilizować osoby bezdomne z problemem alkoholowym do jego rozwiązywania – dodaje Anna Trepka, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach.
Szereg zadań związanych z polityką społeczną prowadzonych jest we współpracy z organizacjami. W II połowie listopada oraz w I połowie grudnia tego roku miasto ogłosi łącznie 17 otwartych konkursów ofert na realizację w 2026 r. zadań publicznych z zakresu polityki społecznej, które zostaną zlecone organizacjom pozarządowym. Wśród nich znajdą się m.in. działania związane z prowadzeniem ośrodków wsparcia dla dzieci i młodzieży czy osób starszych, a także noclegowni, schronisk, jadłodajni, streetworkingu. Łącznie na wzmacnianie systemu wsparcia mieszkańców Katowic przeznaczona została rekordowa kwota blisko 28 mln zł, a więc o ponad 1,6 mln zł więcej w porównaniu do roku obecnego.
Ochrona ludności i obrona cywilna
Katowice działają w kierunku zwiększenia odporności miasta na zagrożenia, a także zabezpieczenia zdolności miasta do współdziałania w sytuacjach kryzysowych z uprawnionymi służbami i inspekcjami. Zagrożenie militarne wobec aktualnej sytuacji geopolitycznej, jest jednym z zagrożeń, na wystąpienie którego każde miasto w kraju wzmacnia swoje zasoby. Stąd szereg działań, które mają sprawić, że Katowice będą odpowiednio przygotowane. Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej dla miasta Katowice zakłada, że w latach 2025-2029 blisko 100 mln zł zostanie przeznaczonych na działania na rzecz odbudowy zdolności obronnych i zwiększenia społecznej odporności na zagrożenia.
Pierwsze działania już zostały podjęte. Miasto pozyskało ponad 6 mln zł z rządowego Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej, dzięki czemu trwają przetargi na zakup m.in.: sprzętu i środków na wzmocnienie zasobów magazynu przeciwpowodziowego oraz do działań wspierających służby ratownicze w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej – to: agregaty prądotwórcze, worki na piasek, pompy do wody czystej i brudnej, geowłókninę, rękawy przeciwpowodziowe, zbiorniki na wodę pitną, środki do odkażania wody, odzież ochronną, łóżka polowe, koce i śpiwory. Zakupiono także trzy pojazdy – w tym pojazd specjalistyczny dla WZK oraz dwa pojazdy osobowe dla potrzeb ewakuacji osób. Zaplanowane jest także wsparcie w wysokości 8 mln zł na remont siedziby Komendy Miejskiej PSP z zapewnieniem po rozbudowie funkcji ochronnych nowego obiektu siedziby tej służby.
Wkrótce ruszy także cykl szkoleń dla mieszkańców. W trakcie takiego szkolenia będzie można dowiedzieć się między innymi co powinno znaleźć się w plecaku bezpieczeństwa oraz jak zachować się w przypadku zagrożenia. Udział w szkoleniu będzie bezpłatny. Szczegóły wkrótce pojawią się na stronie internetowej miasta Katowice i w oficjalnych kanałach miejskich social mediów.
Nocna prohibicja w całych Katowicach
W Mysłowicach, Tychach, Chorzowie, Rudzie Śląskiej, Sosnowcu i Mikołowie działa nocna prohibicja. W przypadku Katowic funkcjonuje ona w sześciu dzielnicach: Śródmieściu, Załężu, Koszutkce, Bogucicach, Dąbrówce Małej i Szopienicach-Burowcu. Taka sytuacja sprzyja tzw. „turystyce” alkoholowej tj. przemieszczaniu się klientów po zakup alkoholu do dzielnic, w których jest możliwość zrobienia tego po godz. 22.00.
– Dlatego chcemy wprowadzić tak zwaną nocną prohibicję na terenie całych Katowic. Wprowadzenie tego przepisu poprzedzone będzie konsultacjami społecznymi dotyczącymi tego w jakich godzinach zakaz sprzedaży alkoholu w sklepach i na stacjach benzynowych powinien obowiązywać. Pamiętajmy, że czasowe ograniczenie sprzedaży alkoholu nie dotyczy na przykład restauracji czy barów – mówi Maciej Stachura, wiceprezydent Katowic.
1 lipca 2023 roku tak zwaną nocną prohibicję wprowadzono w Krakowie. To miasto chce iść dalej. Krakowska Komisja Zrównoważonej Gospodarki Nocy wystąpiła z inicjatywą zmian w przepisach, które pozwoliłyby samorządom lokalnym wydłużyć zakaz nocnej sprzedaży alkoholu do godziny 8 rano. Obecnie obowiązujące regulacje umożliwiają wprowadzenie ograniczeń jedynie między godziną 22:00 a 6:00. Komisja przekonuje, że dłuższy zakaz mógłby ograniczyć zjawisko porannego spożywania alkoholu przez osoby wracające z nocnych imprez, co nierzadko skutkuje zakłócaniem porządku publicznego oraz pogarsza komfort i poczucie bezpieczeństwa mieszkańców.
W podobnym tonie wypowiedziało się we wrześniu 2025 roku prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej, apelując o wprowadzenie ogólnopolskiego zakazu sprzedaży napojów alkoholowych w porze nocnej. Zdaniem samorządu lekarskiego, takie rozwiązanie mogłoby odciążyć szpitalne oddziały ratunkowe i poprawić bezpieczeństwo personelu medycznego. Według NRL, ograniczenie sprzedaży alkoholu w godzinach od 22:00 do 6:00 przyczyniłoby się do zmniejszenia liczby interwencji związanych z urazami, zatruciami czy agresywnymi zachowaniami, a tym samym usprawniłoby dostęp do pomocy dla pacjentów wymagających leczenia z innych powodów.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) również wskazuje, że ograniczanie dostępności alkoholu jest jednym z najskuteczniejszych działań, jakie mogą podjąć państwa, by zmniejszyć jego spożycie. Jak podkreśla WHO, takie regulacje nie tylko utrudniają dostęp osobom uzależnionym, ale też pomagają przeciwdziałać utrwalaniu niebezpiecznych wzorców picia w społeczeństwie.
Zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, przed podjęciem uchwały w sprawie nocnej prohibicji konieczne jest uzyskanie opinii jednostek pomocniczych gminy, czyli rad dzielnic. Z uwagi na brak rad dzielnic w Katowicach trwają analizy prawne dotyczące możliwości wprowadzenia ograniczenia w przyszłym roku.
Opracowanie: Wydział Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta Katowice
