Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach ogłosił przetarg na kompleksową modernizację dwóch klatek schodowych w zabytkowym budynku przy ul. Teatralnej. Oprócz standardowych prac, mających na celu poprawę komfortu i bezpieczeństwa mieszkańców, celem inwestycji jest również odtworzenie odkrytych tu polichromii, dzięki czemu zachowany zostanie historyczny charakter kamienicy.
Zaglądamy wstecz, czyli trochę historii
Przetarg dotyczy sąsiadujących ze sobą budynków przy ul. Warszawskiej 6 i ul. Teatralnej 9. Mimo, że są to osobne adresy, to obie kamienice połączone są obecnie funkcjonalnie i posadowione na tej samej działce tworząc jedną nieruchomość. Remont klatek schodowych dotyczy tym razem części od strony ul. Teatralnej.
Kamienica przy ul. Warszawskiej 6 wybudowana została ok. 1897 roku według projektu Ludwika Goldsteina w stylu neobarokowym. Zaprojektowano ją na planie litery „U”. Bryła budynku jest zwarta, kryta dachem dwuspadowym z mansardami. Posiada cztery kondygnacje nadziemne, poddasze oraz podpiwniczenie. Łączna powierzchnia użytkowa kamienicy wraz z sąsiednim budynkiem przy ul. Teatralnej 9 wynosi 1885,94 m², zaś łączna powierzchnia zabudowy 1139 m². Swoją siedzibę ma tu szereg instytucji i placówek usługowych. 23 października 1989 roku budynek wpisano do rejestru zabytków. Jest również ujęty w gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice. Zgodnie z polityką dbania o zabytkowe budynki już w 2011 roku przeprowadzono wartą ok. 1,5 mln zł termomodernizację zarówno kamienicy przy ul. Warszawskiej 6, jak i sąsiadującego z nią budynku przy ul. Teatralnej 9.
Teraz przyszedł czas na kompleksową modernizację dwóch klatek schodowych od strony ul. Teatralnej 9, w tym wykonanie konserwacji zachowawczej odkrytych w trakcie prac projektowych polichromii.
– Prace przy zabytkowych kamienicach to nie tylko duża odpowiedzialność, ale też ogromna radość. Odkrywamy piękno naszego miasta, które często jest nieznane lub zapomniane przez mieszkańców. W centrum mamy wiele budynków z początku XX wieku, które staramy się zachować jak najbliżej ich oryginalnej formy. Czasami jednak niektóre elementy są tak zniszczone, że nie da się ich odrestaurować. W takich przypadkach, korzystając z nowoczesnych materiałów i technologii, odtwarzamy brakujące detale, tak aby całość pasowała do oryginalnego wyglądu budynku i epoki, w której powstał – komentuje Marcin Gawlik, dyrektor Komunalnego Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach.
Zakres planowanych prac remontowych
Roboty budowlane przewidują m.in. wymianę uszkodzonych tynków cementowo-wapiennych na klatkach schodowych, renowację stolarki drzwiowej do lokali mieszkalnych, montaż okładzin podłogowych i ściennych, remont i wymianę części schodów oraz balustrad drewnianych, czy też roboty malarskie.
W ramach kompleksowej modernizacji klatek schodowych wykonane zostaną instalacje elektryczne i niskoprądowe; przebudowana zostanie także instalacja gazowa i zamontowana zostanie również antena zbiorcza TV. Roboty dotyczyć będą także dachu – wymienione zostaną wyłazy dachowe; roboty naprawcze i konserwacyjne przeprowadzone zostaną przy pokryciu bitumicznym; wzmocniona
zostanie również sama konstrukcja dachu. Ocieplone zostaną stropy najwyższych kondygnacji budynku, a także ściany strychów przylegających do klatek schodowych.
Co kryje się pod warstwami farb?
W zabytkowej kamienicy przy ul. Teatralnej 9 po wykonaniu prac konserwatorskich będzie można podziwiać polichromie – zarówno na ścianach, jak i na sufitach. Obecnie historyczne malowidła są pokryte kilkoma warstwami różnego typu farb. Z wykonanych miejscowo odkrywek wynika, że dominują w nich wzory nawiązujące do motywów roślinnych. Autora ani dokładnego czasu ich powstania nie udało się ustalić. Należy jednak przypuszczać, że polichromie powstały w czasie budowy budynku, co wynika z faktu, że jest to pierwsza warstwa położona bezpośrednio na pierwotnym tynku. Autorem malowideł najprawdopodobniej są pochodzący z tamtych czasów rzemieślnicy. W ramach przewidzianych w przetargu prac konserwatorskich, malowidła te zostaną odpowiednio zabezpieczone i odnowione. Obejmuje to m.in. usunięcie starych warstw farby, oczyszczenie malowideł, utwardzenie farby wapiennej oraz przywrócenie kolorów wzorów poziomu pierwszego piętra.
Dla mieszkańców i mających tu swoje siedziby firm z pewnością ważną informacją jest ujęty w przetargu zapis, zgodnie z którym zamawiający nie wyłączy klatek schodowych z użytkowania na czas wykonywania robót. Będzie też zobowiązany do zapewnienia dojazdu do okolicznych posesji w trakcie prowadzonych prac oraz utrzymania w czystości wykorzystywanych dróg komunikacyjnych, parkingów i chodników.
Po przeprowadzonej renowacji polichromie w kamienicy przy ul. Teatralnej dołączą do odnowionych malowideł w innych katowickich kamienicach. Jak choćby do tych, które podziwiać możemy w budynku przy ul. Bednorza 22, Gliwickiej 13 czy też ul. Jana 10, gdzie polichromie widoczne są nie tylko na klatce schodowej, ale także od strony ulicy.
Zabytkowe kamienice – spuścizna, o którą dbamy i cenimy
Prace, które przewiduje ogłoszony przez KZGM przetarg, to kolejny element realizowanego konsekwentnie w Katowicach planu kompleksowych remontów i modernizacji zabytkowych budynków. W ub. roku swój dawny wygląd odzyskały m.in. kamienice przy ul. Skłodowskiej-Curie 42 i ul. Chopina 9. Już wkrótce w nowej krasie podziwiać będziemy także budynek przy ul. Gliwickiej 4.
W ostatnich latach KZGM w Katowicach wyremontował szereg zabytkowych kamienic, przywracając im dawny blask i jednocześnie dostosowując do współczesnych standardów. Tylko w ubiegłym roku KZGM na zadania inwestycyjne – w tym termomodernizacje budynków – wydał ponad 14 mln zł, a w budżecie na 2025 r. ma zabezpieczoną kwotę ponad 30 mln zł (w tym środki unijne i dotacje np. z BGK).
Opracowanie: Katowicka Agencja Wydawnicza
